Ons diensten voor pandleningen zijn elke dinsdag (behalve tijdens schoolvakanties) beschikbaar tot 18u in plaats van 15u30.

Onze volledige openingsuren vind je hier.

De oorsprong van de Bergen van Barmhartigheid

De oorsprong van de Bergen van Barmhartigheid gaat terug tot in Italië in de XV eeuw, maar de pandlening bestaat waarschijnlijk al veel langer.
Inderdaad, van zodra de mens het geld uitvond, hadden sommigen er behoefte aan om gangbare consumptiegoederen tijdelijk te ruilen tegen geld.

De woekeraars begrepen snel dat zij door de schaarsheid van het geld in stand te houden enorm veel winst uit deze handel konden halen.
Het is dus om te strijden tegen de hebzucht van de woekeraars die zich in deze periode snel vermenigvuldigden en de bevolking ruïneerden door soms interesten te vragen van meer dan 130% dat een monnik, Barnabé de Terni, het plan opvatte om een sociale instelling die geld op pand leent op te richten.

Volgens de historici zag deze instelling het licht in 1462 te Perugia in het centrum van het Italiaanse schiereiland. Men gaf haar de naam Berg van Barmhartigheid.

De Berg van Barmhartigheid van de Stad Brussel

Het is wel bekend dat men enkel leent aan de rijken. En toch, gelegen in hartje Brussel, op twee stappen van de Zavel en het Justitiepaleis, biedt een groot gebouw, een beetje streng aandoende weliswaar, plaats aan een openbare instelling die zich sedert 1618 inspant om deze beruchte uitspraak tegen te spreken.

Inderdaad, bij het begin van de 17de eeuw was de armoede algemeen, de openbare hulpinstelling bijna onbestaand of zeer slecht georganiseerd en de woekeraars, gevlucht uit Italië waar de Bergen van Bamhartigheid zich hebben ontwikkeld, namen onze streken stilaan in.

Wenceslas Cobergher die tegelijk schilder, architect, ingenieur en zelfs diplomaat was, interesseert zich aan elke vernieuwende gedachte. Bij zijn terugkeer van een studiereis in Italië, verrijkt door hetgeen hij gezien heeft, stelt hij aan onze Gouverneurs Aartshertog Albrecht en zijn echtgenote Infante Isabella, bekend als bezadigde en verlichte leiders, de oprichting van instellingen voor pandleningen voor. Dit gelijkaardig aan deze die hij in Italië gezien heeft. De opening van een Berg van Barmhartigheid te Brussel werd besloten.

De instelling opende haar deuren voor het publiek op 28 september 1618 om ze nooit meer te sluiten en vestigde zich eerst in de Lombardstraat om rond 1860 te verhuizen naar zijn huidige locatie in de St-Gisleinstraat.

Dit maakt haar tot de oudste officiële en financiële instelling van België.

Evolutie en ontwikkeling

Zoals in Italië ontwikkelden de Bergen van Barmharigheid zich zeer vlug in de meeste steden van België. Historici tellen er meer dan twintig maar ze sloten de ene na de andere. Brussel die na de eerste te zijn geweest, is nu ook de laatste Berg van Barmhartigheid in België.

Degenen die luid en krachtig verkondigen dat de Bergen van Barmhartigheid voorbijgestreefde instellingen zijn in een ontwikkeld land als het onze, zijn zeer slecht geinformeerd.

In 2014 werden bijvoorbeeld 22.000 leningen toegekend aan personen waarvan 10% voor de eerste keer onze instelling betraden en de cijfers die blijven stijgen, tonen de pertinentie en actualiteit van de aktiviteit. Het totaal aan lopende leningen bedroeg meer dan 20.000.000€. 10 jaar later, in 2024, ligt het totaal aan leningen rond de 30.000.000 €, met een groei van meer dan 30% aan nieuwe klanten.

Deze manier van lenen is, zelfs heden ten dage, waarschijnlijk de eenvoudigste en gemakkelijkste manier om aan iedereen toe te laten zeer vlug te beschikken over, liquide middelen. Dit biedt de mogelijkheid hetzij een dringende betaling na te komen, hetzij een buitenkans te grijpen zonder verplicht te zijn zijn bezit te verkopen.

Tegengesteld aan een wijdverspreid idee, worden meer dan 95% der pandleningen terugbetaald door de leners die dus de juwelen of de voorwerpen die zij als waarborg hadden neergelegd terugnemen. Bijgevolg worden slechts 5% der voorwerpen niet opgeeist door de neerleggers en worden ze bijgevolg in openbare verkoop gezet. In dit geval houdt de Berg van Barmhartigheid van de opbrengst van de verkoop, de te betalen bedragen en kosten af en stort het saldo terug aan de klant ontlener.

Reglementering en bestuur

De Berg van Barmhartigheid wordt geregeld door de wet van 30 april 1848 en door een organiek reglement bepaald door de Gemeenteraad van de Stad Brussel.

Onder het gezag van een Raad van Bestuur benoemd door de Gemeenteraad en waarvan de Burgemeester van de Stad Brussel voorzitter is van rechtswege verzekert het team van de Berg van Barmhartigheid (een dertigtal personen) de goede werking van de activiteit.

De raad van bestuur van de Berg van Barhmartigheid bestaat uit 15 leden:

  • Voorzitter: Jean-Louis PÉTERS.
  • 4 Bestuurders: Qendresa GERLICA, Jérôme JOLIBOIS Carole MENGAL, Lydia MUTYEBELE.
  • 6 Waarnemers: Anas BEN ADBELMOUMEN, Bianca DEBAETS, Erik HULSBOSCH, Mourad MAIMOUNI, Nasir MOHAMMAD en Céline VIVIER.
  • De directeur van de Berg van Barmhartigheid: Benoît PROVOST.
  • De operationeel directeur van de Berg van Barmhartigheid: Jan DECLERCQ.
  • De griffier van de Berg van Barmhartigheid:Gert VAN EMELEN.
  • De directeur van het Technisch Kader, veilingmeester van de Berg van Barmhartigheid: Ludo DEDOBBELEER.

Monopolie van de pandlening

In België is het beroep van pandhuishouden, krachtens de wet, een monopolie voorbehouden aan de Berg van Barmhartigheid en het uitbaten van een privé-firma van pandleningen wordt streng bestraft. (Wetboek van Strafrecht art. 306 & 307).

Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van de Berg van Barmhartigheid?

Ben je op zoek naar een cadeau-idee?

Het boek «Van een microkrediet tot een krediet binnen handbereik, de Berg van Barmhartigheid van de Stad Brussel (1618-2018)» is te koop voor 10€.

Rondleidingen

Wil je meer weten over de geschiedenis van de Bergen van Barmhartigheid in het algemeen, de geschiedenis van het Brusselse pandjeshuis, de architectuur van de gebouwen, hun plaats in de wijk, enz.

Verschillende onafhankelijke organisaties bieden dit soort rondleidingen aan: